Hoe zou het nog zijn met... de mensenrechten in de Filipijnen? Begin mei analyseert de VN-mensenrechtenraad in hoeverre het Aziatische land haar verbintenissen nakomt. 23 Filipijnse sociale organisaties brachten alvast een alternatief rapport uit. Hun conclusie? Er is heel wat meer aan de hand in de Filipijnen dan de recente aanval op drugsgebruikers.
De Filipijnen zijn sinds de verkiezing van hun nieuwe president, Rodrigo Duterte, onderwerp van heel wat controverse. Met zijn zelfverklaarde oorlog tegen drugs liet hij honderden mensen zonder proces vermoorden en opsluiten, vaak in overbevolkte en vervallen gevangenissen. Deze onwettelijke aanpak werpt echter een schaduw over andere vormen van mensenrechtenschendingen die al langer aan de gang zijn, en vaak mee aan de basis liggen van de drugsproblematiek.
De Universal Periodic Review, kortweg UPR, is een beoordelingsproces van de VN mensenrechtenraad en analyseert elke vijf jaar de mensenrechtensituatie in een land. Aan tafel zitten de huidige lidstaten van de raad, waaronder België. Deze beoordeling biedt ook de kans aan sociale organisaties om hun eigen rapport naar de VN te brengen. 23 sociale organisaties uit de Filipijnen, waaronder enkele van onze partnerorganisaties, doen hieraan mee onder de naam UPR Watch. Hun bevindingen vind je uitgebreid terug in het document onderaan.
Elk land dat de Universele Verklaring van de Mens ondertekend heeft, ondergaat dit proces. Voor de Filipijnen is het al de derde keer. In mei wordt de periode tussen 2012 en september 2016 bekeken. Enkel de laatste drie maand daarvan waren onder de nieuwe president Duterte.
Een geschiedenis van ongelijkheid en onderdrukking
De eerste observatie van de sociale organisaties is negatief: de situatie op vlak van mensenrechten is de laatste vijf jaar nauwelijks veranderd. Meer zelfs, in sommige domeinen gaat het slechter.
De ongelijkheid in de Filipijnen is enorm en blijft groeien. Slechts een beperkt aantal mensen controleert de economie, die door handelsverdragen volledig openstaat voor buitenlandse belangen. De regering investeert nauwelijks in binnenlandse jobs en openbare infrastructuur zoals gezondheidsdiensten, wat werkloosheid, armoede en immigratie doet groeien.
De mensen die in de moeilijkste situatie zitten, blijven het meeste kwetsbaar voor mensenrechtenschendingen. Inheemse gemeenschappen, landloze boeren, de armen in de steden, vrouwen en milieu- en mensenrechtenactivisten behoren tot de grootste slachtoffers.
De schendingen van politieke rechten moeten dan ook gezien worden in de context van deze structurele schending van economische, sociale en culturele rechten zoals het recht op gezondheid en het recht op voedsel. Meer mensen verzetten zich hiertegen, waarop de autoriteiten proberen dit tegen te houden.
Buitengerechtelijke moorden zijn bijvoorbeeld niet zeldzaam in de archipel. Inheemse gemeenschappen zijn daarbij een erg geviseerde groep. Het rapport spreekt van minstens 111 moorden tijdens deze vijf jaar. Nog veel meer onder hen werden onderworpen aan chantage, illegale opsluiting en andere vormen van intimidatie. Hun misdaad? Opkomen tegen militarisering, corruptie en grootschalige mijnprojecten en palmolieplantages die volledige gemeenschappen van hun land verdrijven.
Daarnaast duiken meer en meer verhalen op van hoe Duterte’s aanval op drugsgebruikers misbruikt wordt om ook sociale activisten te viseren. In oktober 2016 werden bijvoorbeeld boeren gearresteerd onder het valse voorwendsel dat ze in drugs zouden handelen. Ze worden door de autoriteiten gezien als een bedreiging omdat ze opkwamen voor de onteigening van hun land.
Een rapport van onderuit
De sociale organisaties van de UPR Watch stelde een lijst met 24 eisen en aandachtspunten op. Ze eisen dat de buitengerechtelijke moorden meteen ophouden, zowel tegen drugsgebruikers als activisten. De burgerlijke rechten van sociale organisaties en hun leden moeten gerespecteerd worden, zodat zij hun sociale, economische en culturele rechten kunnen afdwingen.
Lees het rapport (9 pagina’s)
Lees de samenvatting (2 pagina’s)
Dit artikel verscheen oorspronkelijk op G3W.be.