Handel of mensenrechten? - De campagne

Handel of mensenrechten? Stop the Killings stelt zich vragen over de prioriteiten van de Europese Unie in het beleid ten aanzien van Colombia, Guatemala en de Filippijnen. Bij uitstek worden deze landen gekenmerkt door een hoge graad van politiek geweld en straffeloosheid. Vrijhandelsakkoorden lijken hier niet het antwoord op, integendeel.

Dit voorjaar werden tussen de Europese Unie enerzijds en Colombia en Peru anderzijds vrijhandelsakkoorden afgesloten. Binnenkort worden gelijkaardige onderhandelingen opgestart met verschillende andere landen uit het Zuiden.

Volgens Europees commissaris Karel De Gucht gaat het om ‘historische stappen in onze relaties met deze landen, die aanzienlijke voordelen zullen opleveren voor beide partijen.’ Studies echter tonen nefaste gevolgen aan voor de landen in het Zuiden, en vooral voor de meest arme en kwetsbare bevolkingsgroepen.

Stop the Killings voert al meer dan vijf jaar campagne tegen de moorden, verdwijningen en intimidatie van mensen die zich inzetten voor meer rechtvaardigheid in landen als Colombia, Guatemala en de Filippijnen. Vakbondsmensen en mensenrechtenverdedigers kunnen hun activiteiten niet uitoefenen zonder zich om hun veiligheid te bekommeren. Zij dreigen het nu nog moeilijker te krijgen. Daar waar de onrechtvaardigheid toeneemt, stijgen ook de mensenrechtenschendingen.

Mensenrechten moeten dan ook centraal komen te staan in de relaties die wij met deze landen onderhouden. In geen geval is het de bedoeling hen te isoleren, maar wel om bijzondere aandacht te besteden aan de uiterst moeilijke context waarin de kwetsbare bevolking leeft.

Vrijhandelsakkoorden zoals afgesloten met Colombia en Peru houden geen rekening met de wanverhoudingen die bestaan tussen de ontwikkelingsniveaus in Europa en in de betrokken landen. Ze impliceren onder andere:

• De massale import van afgewerkte producten (inbegrepen voedsel) in de betrokken landen.
• De massale export van primaire grondstoffen uit de betrokken landen onder nadelige voorwaarden, opgelegd door Europa.
• De wurging van de industrie en de landbouw van de betrokken landen, wat tot gevolg heeft dat de plaatselijke economie zich niet kan ontwikkelen en de werkende bevolking verder verarmt.
• Het afhankelijk maken van de betrokken landen via financiële kredietverlening onder de dubieuze voorwaarden van IMF, Wereldbank,…
• De verhoging van Europese inmenging op het vlak van veiligheid, politiek en economie.

Stop the Killings vreest dat de liberalisering van de toegang tot natuurlijke rijkdommen en tot strategische sectoren voor deze landen de mogelijkheden beperkt om een duurzame en rechtvaardige ontwikkeling te realiseren in het voordeel van de meest achteruitgestelde groepen.

Dergelijke vrijhandelsakkoorden zijn derhalve geen duurzaam ontwikkelingsinstrument en zullen een negatieve impact hebben op de economische en de sociale situatie van de werkende bevolking. Bestaande ongelijkheden worden verder uitgediept en sociale tegenstellingen in de maatschappij verscherpt.

Binnen een dergelijke context dreigt het geweld tegen syndicalisten en mensenrechtenactivisten niet af te nemen, maar daarentegen nog verder toe te nemen. In vele landen zijn multinationals rechtstreeks of onrechtstreeks betrokken bij mensenrechtenschendingen.

Colombia is nu al het gevaarlijkste land voor mensenrechtenactivisten en syndicalisten. Volgens Amnesty International werden enkel al in het eerste trimester van 2011 29 mensenrechtenactivisten en 18 syndicalisten vermoord. Het regime van de nieuwe president Santos brengt dus maar weinig verandering. Ook in landen als de Filippijnen en Guatemala blijft de mensenrechtensituatie zorgwekkend.

Op de internationale dag voor de rechten van de mensen op 10 december aanstaande zullen wij daarom aan de Belgische vertegenwoordigers in het Europees parlement vragen:

• om een democratisch debat aan te moedigen door het verdedigen van de noodzaak om deze akkoorden voor te leggen aan het debat en de ratificatie van de verschillenden parlementen;
• om niet de ondertekening van deze akkoorden te ondersteunen in de huidige context en in de huidige vorm;
• om te komen tot internationale relaties waarin een politiek van duurzame ontwikkeling, van waardig werk en van mensenrechten, samen met deze van eerlijke handel de hoofdpunten zijn.